5 października 2023 roku weszły w życie znaczące zmiany w Kodeksie karnym. Rewizja ta, zakorzeniona w idei zaostrzenia sankcji za najbardziej drastyczne przestępstwa, wprowadziła także koncepcję tzw. nieugiętego dożywocia. Odpowiada ona na ewoluującą rzeczywistość przestępczą, wprowadzając jednocześnie nowe kategorie czynów zabronionych. To wydarzenie stosunkowo przełomowe, uwzględniając skalę oraz głębokość wprowadzanych zmian, które nie zostały doświadczone w prawie karnym przez wiele ubiegłych lat. Jakie są kluczowe różnice?
Górna granica kary do 30 lat
Prawo karne doświadcza znaczącej transformacji, wprowadzając kluczową zmianę w kontekście maksymalnych wyroków pozbawienia wolności. Górny limit kary został podniesiony, przechodząc z poprzednich 15 lat do znacznie bardziej surowych 30 lat. Dzięki temu, ustawodawca przyznaje sądom większy zakres elastyczności w wymierzaniu kar, umożliwiając nałożenie niestandardowych wyroków, takich jak na przykład 18 lat pozbawienia wolności, o ile okoliczności tego wymagają i sąd uzna wyrok za adekwatny w stosunku do popełnionego przestępstwa.
Koniec kary 25 lat
Poprzedni schemat karny opierał się na trójetapowej strukturze, w której dostępne były jedynie trzy możliwości wymierzenia kary: maksymalnie 15 lat, 25 lat albo dożywotnio. Nowa legislacja eliminuje opcję kary 25-letniego pozbawienia wolności, wprowadzając pewnego rodzaju uproszczenie do całego systemu.
Dożywocie bez możliwości zwolnienia
Najnowsza reforma prawa karnego wnosi także rygorystyczną sankcję w formie kary dożywotniego pozbawienia wolności, jednocześnie eliminując możliwość warunkowego przedterminowego zwolnienia. Zgodnie z wyjaśnieniami przedstawionymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości, taka kara będzie mogła być stosowana w przypadkach, gdy skazany, już wcześniej prawomocnie ukarany dożywotnim pozbawieniem wolności lub karą nie krótszą niż 20 lat, popełni kolejne przestępstwo. Ten ruch legislacyjny symbolizuje znaczące zaostrzenie stanowiska prawodawcy wobec recydywistów oraz osób, które, mimo wcześniejszego ciężkiego wyroku, znów podejmują się realizacji poważnych przestępstw.
5 lat za kradzież tablic rejestracyjnych
Zmienia się również prawna ocena kradzieży tablic rejestracyjnych, co jest często praktykowane przez przestępców w celu popełniania deliktów na przykład na stacjach paliw. To, co dawniej klasyfikowano jako wykroczenie, teraz zostaje przekwalifikowane na przestępstwo. Nowe ramy prawne przewidują możliwość nałożenia kary aż do 5 lat pozbawienia wolności za tego typu czyny.
Więzienie za długi
Najnowsza aktualizacja prawna wprowadza nową kategorię przestępstwa nazywaną „więzieniem za długi”. Osoby, które celowo unikają dokonania płatności należnych odszkodowań czy zadośćuczynień, zetkną się z nowymi regulacjami prawnymi, które przewidują możliwość kary pozbawienia wolności na okres od trzech miesięcy do pięciu lat.
Zaostrzenie kar za rozbój
Nowa inkarnacja prawa karnego stanowi, że surowsze kary będą teraz nakładane na przestępstwo rozboju, z górną granicą kary podniesioną z 12 do 15 lat pozbawienia wolności. W sytuacji, gdy rozbój realizowany jest przy użyciu broni, potencjalna kara eskaluje, osiągając nawet 20 lat więzienia. Dodatkowo, legislator zadecydował o wzroście surowości sankcji za umyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, powiększając maksymalny możliwy wymiar kary z 15 do 20 lat pozbawienia wolności.
